Çocuk gelişiminde en önemli 2 etken vardır ailenin tutumları ve aile içi iletişim. Aile içi kurallar, disiplin biçimi, aile bireylerinin birbirine gösterdiği sevgi ve aile içi kurulan güçlü iletişim hepsi birlikte bu noktada önem kazanır. İdeal anne baba, ideal aile yoktur aile dinamik bir sistemdir ve gelişir. Ama her aile kendi tutumlarını ve iletişimi kendi oluşturur ve kendi kişilik özellikleri içinde değerlendirilmelidir. Ben bu yazıda bazı aile tutumlarını ele alacağım ve soruyorum siz nasıl bir aile yapısına sahipsiniz, aile içi iletişiminiz nasıl ve buna dahil olarak nasıl bir çocuk büyütmek istiyorsunuz?
Her çocuğun kurala ve sınırlara ihtiyacı vardır ama aynı zamanda hayal gücünü ve sosyal uyumunu geliştirmeye kendi benliğini ve kişiliğini oluşturmaya da ihtiyaç duyar. Baskıcı aileler çocuğuna ne yapması gerektiğini söyler, itiraz kabul etmezler. Baskıcı ailenin kurduğu düzen bazen zorbalığa kadar uzanabilir. Bu tip aileler çocuklarına sevgi gösterdiklerinde sevginin onların koyduğu kuralları ve disiplinin bozacağına aynı zamanda çocuklarının şımaracağına inanırlar. Bazı baskıcı aileler ise çocukların her şeyine karışmaktadırlar… Okuluna, arkadaş seçimine hatta oynayacakları oyunları bile kendileri belirlemek isterler. Ve çocuklarının itirazlarını kabul etmezler. Bu tip ailelerde büyüyen çocuklar özgüven eksikliği yaşarlar buda çocukluk ve ergenlik döneminde çeşitli davranış problemleri yaşamasına neden olur. Böyle bir ailede büyüyen çocuklar okul yaşamlarında arkadaşlarıyla sorun yaşamaktadır ya çok kırılgan olurlar ya da arkadaşlarının her dediğini yapan bir çocuk haline gelirler.
Bir diğer aile tutumumuz ise aşırı koruyucu ve gevşek disiplinli aileler bu ailelerde ise daha çocuk dünyaya gözlerini açtığı andan itibaren her şeyi çocuğa göre ayarlarlar çocuğun her istediğini yerine getirme ve çocuğun istekleri ailede odak noktası halindedir… Bu tutumda oldukça yanlıştır çünkü çocuğun gelişimi geride kalır öğrenmesi gerekeni öğrenemez. Bu tür çocuklar her istedikleri yerine getirildiği için doyumsuz ve sabırsız çocuklar olacaklardır.
Ailenin çocuğa gösterdiği tepkisini yani aile içi tutumunu çocuk okulda öğretmenlerinden dışarıda arkadaşlarından da bekleyecektir ve doğal olarak karşılığını alamadığı için hayal kırıklıkları oldukça fazla olacaktır. Ve aynı zamanda her işi çocukları adına aileleri hallettiği için başkası ile nasıl iletişim kuracağını bilmemektedir arkadaş ilişkileri genelde bozuktur. Ve akranları ile iletişim kuramadığından mutsuz bir çocuk olarak büyürler. Ve bu çocuklar yetişkinlikte kendi kendine yetemezler.
Bir diğer aile tutumu olarak ilgisiz aile tutumunu ele alalım. Bu aileler çocuk ne yaparsa yapsın çocuğa ilgi göstermezler. Çocuğun sorunlarını, sıkıntılarını dinlemezler veya ona sorunlarla nasıl başa çıkacağını öğretmezler ve aynı zamanda ona sevgide göstermezler. Genellikle bu tür aile yapılarını çok çocuklu ailelerde görmekteyiz bu ailede çocuk genelde kendi sorumluluğunu almak isteyecektir ama bunun getirisi olarak sınır ve kural tanımayacaktır. Ve bu şekilde büyüyen çocuklar genellikle ergenlik ve yetişkinlikte sorun yaşarlar., Çevresindekilerle sorunu olan , ileride suça karışma ve madde kullanımına eğilimi oldukça fazladır.
Her çocuğun, her ailenin disipline, kurallara ihtiyacı vardır. Fakat disiplin demek ceza demek değildir. Bu kuralları ve disiplini düzgünce sağlayan ve bunun yanında çocuğunu dinleyen iletişimi kuvvetli, sorunları paylaşan aile ise demokratik aile tipidir. Çocukla ilgilenir sınırları ve kuralları koyar ama aynı zamanda sevgisini gösterir ve gerektiğinde cezayı geri bildirim olarak kullanır önemsiz hataları görmemekte aynı zamanda önemli hataları düzeltmekte onların dikkat ettiği unsurlar arasındadır. Çocuğu sorumluluk almasına izin verir onu denetler ve olumlu davranışlarını da pekiştirirler. Her aile özeldir ve kendi içinde değerlendirilmelidir. Her çocuk bir aile içinde büyür ve her aile kendi kuralları ve tutumlarıyla var olmaktadır.
