Siz siz olun diye başlayan bir cümle kurmayacağım elbette, o kadar da haddini bilmez biri değilim. Yine de biri bana bu konuda bir şeyler söyleseydi çok sevinirdim, sahiden ihtiyacım hiç olmadı da. İşte tam da bu yüzden sızlanmalar yerine, sakin sakin kitaplar okuyor ve yazılar yazıyorum efendim.
Ah, haddini bilmek gibisi yokmuş şu âlemde! Yok, değil mi? Hemen her konuda hepimiz uzmanız (!). Her şeyi doğuştan biliyoruz, öğrenmemize, emek harcamamıza hiç gerek yok (!). Günlük hayatta her alanda, bir an durup düşünmeden, gerçekten bilip bilmeden hemen söze dalıp görüş bildiriyor, fetvalar veriyoruz. Özellikle iyi bir şey yapıldığında veya bir başarı durumunda hemen ortaya atılıp eleştirilere başlıyoruz.
Peki, “gel de sen yap bakalım” denilince de, donup kalıyoruz. Haddimizi bilme ‘özürlüyüz’ ama ‘had bildirme’ konusunda çok hevesliyiz. Herkes, yönetici, asker, futbolcu, doktor, aşçı, sanatçı, öğretmen, avukat ve her konunun uzmanı…
Asıl konuşması gerekenler ise ‘hadlerini bildiklerinden’ susuyor. Oysa asıl işinin ustalarının, uzmanlarının konuşmasına ve onların önerilerine ne kadar çok ihtiyacımız var. Çünkü yepyeni boyutları ancak bu sayede görüp öğrenebilir, gelişebiliriz.
Âlime sormuşlar: “Efendim en iyi neyi bilirsiniz?” Âlim kişi cevap vermiş: ”Haddimi Bilirim!” “Had” kelimesi durmamız gereken sınırları içerir. Haddini bilmek; kendi değer ve yeteneğini olduğundan üstün görmemek demektir. Kendini bilmek, tanımak, aradığını kendinde bulmak; haddini de bilmektir.
Herhangi bir konuda, kendi bilgisini, konumunu ve sınırlarını bilip, ona göre tavır koyma, görüş belirtme durumudur. Sürekli bireysel evriminin arayışı içinde olan ışığı arayanlar, hadlerini bilirler.
Delfi Tapınağındaki “Kendini Bil!” mottosunun içeriği; kendini tanı hatta ötesine geçerek “Kendini idrak et!”, aradığın için kendinle yüzleş, kibar ol, kendi sınırlarını ve haddini bil, kendinin iyi ve kötü yanlarını kavra ve olgun davrandır.
Emerson şöyle der: “Başkalarının yanlışlıkları ve kötülükleri ile uğraşarak ruhunu karartma. Düzeltilmesi gereken biricik insan sensin.”
Sevgilerimle…
