Teknoloji hayatımızın dört bir yanını sarmışken bir de pandemi döneminde başlayan online eğitimlerle beraber çocuklarda devam eden ekran bağımlılığı ebeveynleri oldukça telaşlandırıyor. Eskisi gibi sokaklarda oynayan çocuk sayısı azaldı, çevreye güvenimiz almış başını gidiyor. Apartman dairesine sıkışmış bu çocukları nasıl ekrandan uzak bir şekilde sosyalleştireceğiz? Anne-babaların bu haklı serzenişine birkaç küçük tüyom var…

Öncelikle ev içerisinde kendinize bir rutin oluşturabilirsiniz. Günlük telefon-tablet-televizyon izleme/oynama süresini maksimum 2 saat olmak üzere günün belli saatlerine bölebilirsiniz.

Güne evde beraber yapacağınız bir sabah sporuyla başlamaya ne dersiniz? Hatta belki dışarı çıkıp evinize yakın bir yürüyüş alanında güzel bir yürüyüş yapabilirsiniz.

Sabah kahvaltısını çocuğunuzla hazırlayabilirsiniz. Ev işlerinin bölüşümü konusunda hem uygulamalı bir davranış edinimi hem de kendini evin bir parçası olarak gördüğü için sorumluluk duygusunu pekiştirebilirsiniz. Yemek esnasında ekrana bakmamaya özen gösteriniz. Sofrayı toplama, bulaşıkları makineye dizme gibi konularda da çocuğunuza görev verebilirsiniz.

Varsa kardeşi veya yakın yaşlarda bir komşu çocuğu ile beraber yaratıcı oyunlar kurmasına yön verebilirsiniz. Belki yastıklardan bir uzay gemisi, kağıt rulolardan dürbün, sandalyelerden kral tahtı… Çocuğunuza verdiğiniz küçük bir fikir size mükemmel bir oyun olarak geri dönecektir. Sadece kıvılcım verip gerisini izlemeye koyulabilirsiniz.

Okula giden bir çocuk ise, ödevleri için de günlük rutininizde belli bir süre ayırmalı ve bütün günü ödevler içinde boğulmasına izin vermemelisiniz. Çok fazla ödevi varsa kısa molalarla hem kendini hem de sizi yormadan, ödev yapmanın bir savaş muharebesine dönmesine müsaade etmeden ödev sürecini tamamlayabilirsiniz.

Eğer çocuğunuz okul öncesi dönemde ise beraber motor kaslarını geliştirici etkinlikler yapabilirsiniz. Oyun hamuru, parmak boyası, sulu boya gibi etkinliklerde ince kaslarını; hoplama, zıplama, koşma gibi etkinliklerle büyük kaslarını geliştirici etkinlikler yapabilirsiniz. Hatta evde kendi oyun hamurunuzu bile basit bir tarifle yapabilirsiniz.

Beraber şarkı söyleyebilir, dans edebilirsiniz. Hatta bir konuyla ilgili yeni şarkılar türetebilirsiniz.

Evcil bir hayvanınız var ise, hayvanın bakımı ile ilgili sorumlulukları çocuğunuza verebilirsiniz.

Beraber bir yap-boz yapabilirsiniz. Yaptığınız yap-bozu tablo haline getirip asabilirsiniz.

Balkon veya pencere önünde bakımı kolay olabilecek bitkiler ekebilirsiniz ve bunun da sorumluluğunu çocuğunuza verebilirsiniz. Hatta belki pamuğa fasulye ekmekle başlayabilirsiniz.

Basit deneyler yapabilirsiniz. Mesela 6’lı soda aldığınız zaman boş şişeleri bile deney için kullanabilirsiniz. Şişelerin içine konulan farklı miktarlarda su ile, her şişeye üflendiğinde çıkacak farklı sesleri dinlemeye ne dersiniz? Hava ve ses ile ilgili merak uyandırıcı olabilir…

Beraber kitap okuma saati yapabilirsiniz. Günlük 20 dakika kitaba ayıracağınız bir rutin hem sizi hem de çocuğunuzu rahatlatacaktır. Çocuğunuz henüz okuma yazma bilmiyorsa bile, kitaptaki resimlere bakarak kendi masalını kendi oluşturabilir. Çocuklardaki hayal gücünün sınırı yok.

Çocuğunuza kendi odasını temizleme ve oyuncaklarını toplama görevini verebilir, odasının düzen sorumluluğunu ona verebilirsiniz. Böylece çocuğunuz hem hareket halinde olacak, hem ona verilen görevleri yapabiliyor olmanın hazzını yaşayacak hem de siz çocuğunuzun özbakım becerilerinin gelişimine destekte bulunacaksınız.

Çocuğunuzla beraber el sanatlarına yönelebilirsiniz. Ahşap boyayabilir, el yapımı bileklikler takılar yapabilirsiniz.

Bütün bunların dışında çocuklar serbest oyun oynamak da isteyecektir. Tek başına hayali oyunlar oynamasına da müsaade etmelisiniz. Kendi kurup kendi yönettiği hatta kendi oynadığı oyun, hayal gücünün gelişmesine faydalı olacaktır.

Özetlemek gerekirse, evde yaptığınız her ev işine çocuğunuzu da katabilirsiniz. Bu tabii ki kendine zarar vermeyecek işler olmalıdır. Sofrayı kurma, basit toz alma, çamaşır katlanmasına yardımcı olma, oyuncaklarını toplama, bulaşık dizme, yatağını toplama vb.

Yeni dünya düzeninde çocuklarımızı ekrandan yüzde yüz uzak tutmamız mümkün olmayabilir fakat bu süreyi verimli bir şekilde kullanmak bizim elimizde.

Sağlıcakla kalın…