Çocuğun büyüdüğünü fark ettiği dönem olarak bilinen 3 yaş dönemi belli önemli belirtilerle başlar. Sakin veya kendi halinde olan bir çocuğunuz varsa bu dönemde bazı agresif hareketlerde bulunabilir. 3 yaş sendromunun en belirgin belirtilerinden biri çocuğun bazı şeyleri kendi başına yapmaya çalışmasıdır. Sofraya kendi başına oturmaya çalışabilir veya masada onun yerinin olmadığını gördüğünde buna sinirlenip ağlamaya başlayabilir. Kendi yaşıtlarıyla kavga edebilir.
3 yaş sendromu çocuğun kendini bir ‘birey’ olarak kabul ettirme dönemidir. Çocuğun bu ‘kendini bulma’ dönemi çok dikkatli atlatılması gerekmektedir. Korkutucu gibi görünen bu dönem aslında anne baba ve çocuk arasındaki iletişimin kuvvetlenmeye başladığı zamanlardır. Yeni şeyler öğrenen çocuk, anne ve babasıyla daha fazla iletişime geçer ve bazı yeni özellikler edinir. Örneğin bazen agresif bir yapıya sahip olur bazen ise duygusal anlar yaşar. Ebeveynlerin en büyük hatalarından biri ise çocuklarının bu dönemde kendilerini bulduklarını kabul etmemeleridir.
Bu yaş aralığındaki çocuklar Ünlü Psikolog Piaget’in de kuramında bahsettiği gibi İşlem Öncesi dönemindedirler. Bu dönemde çocuklar dil öğrenmeye ve sembollerle düşünmeye başlar. Düşüncelerinde cansız nesnelere canlılık atfetmek (animizm) ve doğa olaylarına birilerinin sebep olduğunu düşünmek (yapaycılık) hakimdir. Oyuncak bebeğini canlıymış gibi beslemek, ya da Aydede bizi takip ediyor demek gibi. Buna eşlik eden hayali arkadaşları ve sembolik oyunları vardır. Örneğin bir çubuğu at olarak kullanmak ya da annesi gibi telefonda konuşmak. 3-6 yaş dönemi çocuklar ben merkezcidirler. Kendi benliklerinin her şeyi yapabileceğine, kendilerinin en önemli olduğuna inanırlar.
Özellikle anne babalarının davranışlarının temel sebebi olarak kendilerini görürler. Boşanma, hastalık, ölüm gibi olaylarda kendilerini suçlu hissedebilirler. O nedenle 3-6 yaş çocuklar, herhangi bir travmatik olay sonrasında suçluluk duygusu ile psikolojik rahatsızlıklar yaşayabilmektedirler. Tuvalet problemleri, dil tutulması, kekemelik, parmak emme, öfke kontrol sorunları, kural dinlememe gibi birçok psikolojik sorunlar ortaya çıkabilir. Böyle durumlarda çocuğun bir suçunun olmadığı uygun bir dille anlatılmalıdır.
