Çocuklarda tasarım kişilik örüntülerini oluşturmaktadır.
İstenen çocuk; önemli, kabul edilmiş, sahip olmak istenen, mutlu bir çocuk.
İstenmeyen çocuk; varlığı sorun olan rahatsızlık duyulan çocuk.
İkame edilen çocuk; evliliği devam ettirmek için yapılan çocuk ya da kaybedilen birinin yerine boşluğu doldurmak için yapılan çocuk. Daha fazla özen gösterilen, onu kaybetmemek için çabalanan çocuk.
Beklenmeyen çocuk; çocuk yapma düşüncesi yok, hesapta olmayan çocuk. Bu istenen çocuğu da dönebilir, istenmeyen çocuğu da. Tamamen bu durumu ebeveyn ile tutumu belirler.
Daha çocuk doğmadan onu etkileyen diğer faktör ise isimlerdir. Verilen her isimin kültürel değerleri vardır. Yiğit ve satılmış isimleri ele almak gerekirse; yiğit ismi olumlu bir etki bırakırken, satılmış ismi olumsuz bir etki yaratmaktadır. Buda insanların daha tanımadan onlara hakkındaki düşüncelerini etkilemektedir. İsmin sahibi dış dünya ile kurduğu ilişkidir ve bir ömür onunla yaşar.
2 yaşına kadar sağ beyin (duygu merkezli) daha fazla gelişir. Duygusal olarak doğum öncesinden başlayan aktarımı vardır. Ebeveyn çocuğa karşı hissettirdiği tüm duygulardır. Ebeveyn kafasındaki tasarım çocuğun daha doğmadan zihnine işler.
Bağımlı Yetiştirilen Çocuk İle Ebeveyn Arasındaki İlişki
Çocuklarda öğrenme gözlem yoluyla, keşfetmesi ile başlar. Taklit eder, onaylanma ve sonra iradeyi kullanmaya başlar. Bir davranışı otomatik biçimde yaparız. Çocuk 24 aylıkken ebeveyn ile ilk ayrışmayı yapar. İradeyi kullanarak emme davranışını bırakır. Sağlıklı olan ebeveyn uzaklaşmasına izin vermesidir. Ben irademi kullandım ve annem babam beni destekledi. Ebeveyn olarak tutarsız davranışlar çocuğun kişiliğinde büyük bir etkiye sahiptir. Ebeveyn çocuğun bireyselleşmesine müsaade etmez ise o çocuk bakım verene bağımlı hale gelir. İleriki döneminde ise bakım verenin yerine başkasını koyar. Kendi kararlarını vermek yerine ilişkisinde bağımlı olduğu kişinin yönlendirmesi ile hayatını devam ettirir.
Çocuk bir eylemi gerçekleştirirken dışardan gelen tepki önemlidir. Annenin ruh hali “İyi, her şeyi yapar.” annenin ruh hali “Kötü, sessizce eşyalarını toplar ve göze batmamaya başlar.”
Çocuk kendi oyun alanında ebeveyn olarak “olumlu tepki verdiğinde” çocuk istediğimi istediğim gibi yaptım. Çocuk mutlu.
Çocuk kendi oyun alanında ebeveynden gelen “olumsuz tepki“ ile çocuk yapmak istediğini yapamaz.
Bu durum yetişkinlikte dışardan gelebilecek tepkilere göre hayatını yönlendirir. Buna en büyük örnek ise “Elalem” ne der? Karar vermesinde büyük bir etkiye sahiptir.
Ebeveynlerin davranışlarındaki tutarsızlık ve bireyselleşmesine izin vermeme çocuklardaki;
- Kendi kararlarını verememe.
- Bir davranışı tek başlarına yapamama.
- Onay arama.
- Karar vermekte zorlanma, karasızlıkta boğulma.
- Hayır diyememe.
gibi davranış örüntüleri yetişkinlik döneminde sürdürebilir. Bu da Borderline Kişilik Bozukluğu’na sebep olabilir.
Mükemmel Ebeveyn İle Çocuk Arasındaki İlişki
Annenin çocuğa yüklediği anlam kendilik algısını oluşturur. Asla tereddüt etmez. En iyisini o yapar. Net ve kendinden emin olur. Anne bebeği saat 3:00’da acıkmıştır dediğinde mutlaka bebek acıkmış olur. Anne 3:15’de bebek doyduğunu söylüyorsa bebek doymuştur. Anne kendinden o kadar emin ki bebeğinin isteklerinden çok kendisinin emin olduğu durumları devam ettirir. Bu çocuk yetişkinlik döneminde mutlaka annenin yaşadığı netliği yaşar. Örneğin; yetişkinlikte markete gittiğinde sıra beklemeden ön sıralara geçmeye çalışır. Onun için o ayrıcalıktır ve onu hisseder. O çocuk mükemmel biricik ve en güzeline layıktır. Annenin mükemmel tutumu çocuğa kendisinin benzersiz olduğunu düşünmesine ve hayatındaki herksin ona annesi gibi biricik davranmasını bekleyecektir.
Mükemmel bir kişiyi kırmayacaksın. Çünkü o kişi kendisinin biricik olduğuna inanır. Annesi tarafından hiç kırılmadığı istekleri her zaman ve hemen olduğu için en ufak şeylere kırabilirler. İçsel dünyamızda acı olgunlaştırır. Çocuk kendini mükemmel sanır. İsteklerinin hemen karşılanması gibi. Çocuk su ister ve su hemen ona gelir. Bu durum yetişkinlik döneminde de devam eder. Bu kişilik örüntüsü iler ki yaşlarında Narsizim Kişilik Bozukluğu’na sebep olabilir.
