Çocuğun dünyasına girebilmenin en önemli yolu oyundur. Çünkü çocuk oyun içerisinde özgürdür, duygu ve düşüncelerini rahatça oyununa yansıtır. Aynı zamanda oyun, çocuğun yaratıcılığını en özgür şekilde ortaya koyduğu alandır.Çocuk oyun sayesinde kendini tanımaya başlar, kendi güçlerini sınayarak bazı alanlarda girişimlerde bulunmaya doğru yol alır.
Oyun oynamanın bütün gelişim alanlarına olumlu etkisi vardır. Çocuğun oyunla birlikte gelişim alanlarına kazançları şunlardır;
- Kuralları öğrenir ve ilerde topluma uyumlu bir yetişkin haline gelir.
- Kazandığı olumlu davranışları pekiştirip, olumsuz davranışları değiştirme olanağı bulur.
- Akranları ile iyi ilişkiler geliştirir ve dünya ile ilgili düşünceler geliştirirler.
- Kendine uygun olan toplumsal rolleri geliştirir.
- Karşısındakine saygı gösterme, yenilgiyi kabul etme, sorumluluk alma gibi sosyal açıdan çok önemli davranışlar geliştirir.
- Çocuk doğru-yanlış, güzel-çirkin, iyi-kötü, haklı-haksız gibi kavramlar ve ahlaki anlayışları oyun sırasında öğrenir, dener ve kendine uygun olanı pekiştirir.
- Duyguları keskinleşir ve yeteneklerinin farkına varır.
- Karar verme, analitik düşünme, problem çözme becerilerini geliştirir.
- Kendine güvenme ve başkalarının haklarına saygılı olma konusunda gelişme gösterir.
- İşbirliği yapma yeteneği oluşur.
- Dünyayı ve çevresini keşfetmesine, gerekli bilgileri edinmesine, merak duygusunu tatmin etmesine olanak sağlar.
- Mantık yürütmeyi, seçim yapmayı, sebep sonuç ilişkileri kurmayı, dikkatini toplamayı, kendini bir amaca yöneltmeyi öğrenebilir.
- Büyüklük, şekil, renk, boyut, ağırlık, hacim, ölçme, sayma, tartma, zaman, mekan, uzaklık, uzay ile ilgili kavramların kazanılmasında etkilidir.
- Birçok duygusal tepkiyi çocuk oyun yolu ile öğrenir.
- Yaşadığı duygusal sorunu oyunda ortaya koyar ve bunu çözümlemek için çabalar.
- Konuşma becerisi artar, sözcük dağarcığı gelişir, rahat konuşma ve düşüncelerini açıklama alışkanlığı kazanır, soru sormayı, yeni bilgiler edinmeyi, bilgilerini başkalarına açıklama alışkanlığını edinir.
- Küçük kas ve büyük kas becerilerinin hepsine olumlu katkıları vardır. Çocuk oyunda koşma, zıplama, atlama, tırmanma gibi fiziksel hareketlerde aktif olarak rol alır.
Çocuklarımızı Oyun Oynarken Nasıl Desteklemeliyiz?
- Çocuklar için güvenli bir ortam oluşturmalıyız.
- Oyun esnasında rahat olabileceği ve rahat hareket edebileceği kıyafetler giydirilmeli.
- Her gün düzenli 15 dakika oyun oynayabilirsiniz. Oyunun kurallarını koymasına izin verebilirsiniz.
- Birlikte oyun oynarken müdahale etmeyin.
- Hayal gücünü destekleyecek oyunlar oynayabilirsiniz.
- Çocuğunuzun oyun içinde yaptıklarını görün ve önemsediğinizi belli edin.
- Gülümseyerek ve göz teması kurarak oyun oynamanız faydalı olacaktır.
Oyun çocuk için önemlidir. Oyunun aynı zamanda iyileştirici bir gücü de vardır. Oyun terapisi diye adlandırdığımız terapi türünde oyunun iyileştirici gücünden yararlanırız.
Peki Oyun Terapisi Nedir?
Oyun ve oyuncaklar aracılığıyla çocukların ihtiyaçlarını ifade etmelerine yoğunlaşan bir terapi türüdür. Çocuklar, duygularını konuşmada ve anlamlandırmada yetişkinlerden daha farklıdır. Bu yüzden yetişkinlerle yapılan terapi türü ile çocuklarla yapılan terapi türü farklıdır. Oyun ortamı, çocuğun yaşadıklarını ve duygularını ifade etmeyi kolaylaştırır. Oyun terapistleri, çocukların güvenli bir ortamda istedikleri gibi oynamaya cesaretlendirmek için eğitim alırlar. Terapi sırasında, duygusal problemleri ifade etmelerine yardımcı olan çeşitli oyuncaklar kullanılır ve çocukların hayal güçleri esas alınır.
Oyun terapisinin çocuğa destek olduğu konular ise şöyledir:
- Travma Sonrası Stres Bozukluğu
- Korku Kaygı Bozukluğu
- Dikkat eksikliği ve hiperaktivite (aşırı hareketlilik) bozukluğu
- Dürtüsellik
- Sosyal içe kapanıklılık
- Güven eksikliği/depresyon
- Sebebi anlaşılamayan baş ve karın ağrıları
- Boşanma sonrası adaptasyon sorunları
Oyun terapisi travmatik deneyimlerde çocuklara destek olur. Başa çıkamadıkları duygularla oyun terapisi sayesinde başa çıkmayı öğrenirler. Oyun terapisi sürecinde çocuklar olaylarla ilgili bakış açılarını, davranışlarını değiştirebilir. Baş etmekte sorun yaşadıkları duygularını, oyun sırasında yeniden yaşayarak bu tecrübeleri değiştirme fırsatı bulurlar.
Yukarıda oyunun çocuğa olan faydalarını okudunuz. Peki çocuklarımız ne kadar oyun oynamakta? Ne kadar zamanı kendi başına veya arkadaşlarıyla oyun oynayarak geçirmekte? Anne ve baba olarak bu soruların muhakemesini yapmanızı istiyorum. Tablet ve telefonlardan uzak durarak oyuna teşvik etmenizin çocuğunuz için çok daha faydalı olacağını sizlere söylemek isterim. Aynı zamanda oyunun iyileştirici gücü olan oyun terapisinden bahsettim. Çocuğunuzun baş etmekte güçlük çektiği noktalarda ve ihtiyaç duyduğunuz takdirde oyun terapisine başvurmaktan çekinmeyiniz.