Çağın en büyük problemlerinden biri olarak görülebilecek durum kesinlikle çocuk istismarıdır. İstismarın boyutu ne olursa olsun bir dizi önlemler alınarak çocuklar korunabilir. Peki, bu önlemler neler olabilir?

Öncelikli olarak çocuklara susmak değil, konuşmak ve hatta bağırmak öğretilmelidir! Çocuk ile ebeveynler zaman zaman tartışma içerisine girebilmektedir. Hatta bazen ebeveynler çocuklarını rahatsız edebilecek tutumlar içerisine de girebilmektedir. Bu gibi durumlarda çocuğa sen sus, konuşma, bağırma gibi cümleler kullanarak çocuğu sessizleştirmek kesinlikle yanlış bir tutumdur. Ebeveynler çocuklarına susmayı, sessiz kalmayı öğrettiği takdirde çocuk bir gün hangi boyutta olursa olsun bir istismara maruz kaldığında da sessiz kalacaktır. O zaman çocuğa ebeveynler “neden ses çıkarmadın?” Diye sorabilir. Ama aslında kendisini rahatsız edebilecek durumlarda sessiz kalmasını çocuğa farkında olmadan ebeveynler öğretmektedir. Çocuğa gerekirse avazı çıktığı kadar bağırmanın öğretilmesi gerekmektedir. Çocuğa bağırmak öğretilmelidir ki kötü niyetli insanlardan gelebilecek zararlara karşı gerektiğinde bağırarak kendini koruyabilsin.

Çocukları istismardan koruyabilmek için alınabilecek bir diğer önlem ise çocuğa rahatsız olduğu hiçbir şeyi yapmak zorunda olmadığını öğretmektir. Çocuk; ebeveynleri de istese, çok sevdiği bir arkadaşı da istese ya da bir aile büyüğü bile istese kendisini rahatsız edebilecek hiçbir eylemi yapmak zorunda değildir. Bu durum çocuğa öğretildiği zaman çocuk kendisini rahatsız edebilecek durumların farkına vararak, yapmak istemediği her eylemi reddedebilmektedir. Ama çocuğa yapmak istemediği bir eylemi ebeveynleri zorla yaptırdığı takdirde çocuk çevresindeki kişilerden gelecek her türlü emre ve isteğe itaat etmek zorunda olduğunu düşünecektir. Ve her ne olursa olsun çevresinden gelen istekleri geri çevirmeye çekineceği için yerine getirecektir. Karşısına çıkabilecek kötü niyetli kişilerin isteklerini de bu sebeple ses çıkarmadan yerine getirecektir. Bu yüzden kesinlikle çocuklara kendilerini rahatsız edebilecek hiçbir şeyi yapmak zorunda olmadıkları öğretilmelidir.

Çok önemli olan ve çok sık rastlanılabilen ailelerin bilinçsiz olarak gerçekleştirdiği bir eylemden de çocuk istismarı bağlamında bahsedilmesi gerekmektedir. Bu eylem; “Çocukları zorla öpmek veya öptürmektir.” Çocuk ile ebeveyn birlikte zaman geçirirken bir başkası gelip çocuğu öpmek istediğinde ve çocuk bunu istemediğinde ebeveynin çocuğa “Öpsün bir şey olmaz”, “Hadi öpsün amca/teyze seni” gibi çocuğa kendini öptürmesi için yönergeler vermesi doğru değildir. Ortada çocuğu rahatsız eden bir durum söz konusu olduğu için çocuk kendini öptürmek istemiyor olabilir. Çocuklar ebeveynlerin ısrarı ile çoğu zaman bu duruma mecbur kalabilmektedirler. Bu durumda çocuğu öpmek isteyen kişinin niyetini ebeveynler bazen anlamayabilirler. Karşıdaki kişi en güvenilir kişi bile olsa çocuğu iyi niyetle öpmeyebilir. Bu sebeple bir kişi çocuğu öpmek istediğinde ya da sarılmak, dokunmak vs. temas etmek istediğinde öncelikli olarak çocuğa sorulup, izin alınması gerekmektedir. Örneğin; “Abi seni öpebilir mi?” diye ebeveyni tarafından sorulduğunda ya da öpmek isteyen kişi “Seni öpebilir miyim?” diye sorduğunda çocuk hayır cevabını verirse eğer çocuğun kesinlikle zorla öpülmemesi veya öptürülmemesi gerekmektedir.  Hatta çocuğun öpülmeyi istemediği yetişkin tarafından dile getirilirse ve bu söylem dikkate alınırsa çocuk kendisinin bir birey olarak görüldüğünü fark eder ve kendisini rahatsız edebilecek bu tarz durumlarda söz hakkının kendisine ait olduğunun bilincine varır. Bu durumun bir diğer artısı da çocuğun özgüvenine katkı sağlayacak olmasıdır.

Son olarak da istismar konusunda çocuğa uygulanabilecek güç gösterilerine değinilmesi gerekmektedir. Çocuk ile boğuşmalı, yakalamalı oyunlar oynarken yetişkinler doğal olarak daha güçlü olmaktadır. Çocuk kaçacakken yetişkin onu yakalarsa, çocukla boğuşurken, çocuk yetişkinden kurtulmaya çalıştığında yetişkin onu sıkı sıkı tutar bırakmazsa çocuğun bilinçaltında yetişkinler çok güçlü ben ne yaparsam yapayım ondan kurtulamam zaten düşüncesi oluşacaktır. Böyle bir düşüncenin çocuğun bilinçaltında oluşmaması için ebeveynler olarak yapılması gereken çocukla zaman zaman boğuşmalı, kaçışmalı, yakalamalı oyunlar oynamaktır ve bu oyunlarda çocuğa yetişkin tarafından az güç uygulanmasıdır. Ebeveynlerin az güç uygulayarak oyun sırasında çocuğun yetişkinin elinden kaçıp kurtulabilmesi sağlanmalıdır. Bu sayede çocuk, kötü niyetli kişilerden gelebilecek tehlikeli güç gösterilerinde hiçbir çaba sarf etmeksizin psikolojide öğrenilmiş çaresizlik adı verilen tutum içerisine girerek kendisini yetişkine bırakmak yerine kaçıp kurtulmaya çalışabilmeyi öğrenebilmektedir. Bu önlem ile çocuklara oyun yoluyla kendini koruyabilmek öğretilmiş olacaktır.

Sevgili ebeveynler, çocuk istismarı konusunda en büyük görev sizlere düşmektedir. Bu konudaki önlemleri göz ardı etmek yerine önemseyerek yerine getirmeniz çok önemlidir. Her yönden sağlıklı çocuklar yetiştirebilmeniz dileğiyle…